„Rata malejąca czy stała?” – przed takim dylematem stają wszyscy kredytobiorcy. Jeżeli zastanawiasz się nad kredytem i przeglądasz oferty różnych banków, jest wiele kwestii, na które musisz zwrócić uwagę. Jedną z nich jest sposób regulowania należności. Kredyt na raty możesz spłacać na dwa sposoby: ratami równymi lub ratami malejącymi. Większość klientów banków decyduje się na raty równe, licząc, że w ten sposób zaoszczędzi. Czy mają rację? Oba dostępne rozwiązania mają zarówno wady, jak i zalety. Co wybrać: raty równe czy malejące? W tym artykule postaram się odpowiedzieć na to trudne pytanie.
Czym jest rata kredytu i co się na nią składa?
Aby móc rozstrzygać, który rodzaj raty jest korzystniejszy, należy zacząć od początku i przedstawić definicję raty w ogóle. Raty kredytu to comiesięczny koszt zobowiązania wobec banku, który należy spłacać, w sposób, jaki reguluje go harmonogram spłat kredytu, czyli dokument dołączony do umowy kredytowej. Raty można spłacać zarówno w oddziale banku (bezpośrednio), jak i za pomocą przelewu internetowego. Na ratę składając się dwie części:
- część odsetkowa
- część kapitałowa
Część kapitałowa to część pożyczonej sumy. Natomiast część odsetkowa to część, której wysokość zależy od oprocentowania kredytu. Najprościej mówiąc, część odsetkowa to, na czym bank zarabia, udzielając kredytów.
Czym są raty równe?
Raty równe (inaczej raty annuitetowe) to najczęstszy rodzaj rat wybieranych przez kredytobiorców. Jak sama nazwa wskazuje, ich wysokość jest równa przez cały okres spłacania kredytu. Jest to wygodne rozwiązanie, ponieważ co miesiąc budżet kredytobiorcy będzie się kurczył o taką samą kwotę. Daje to pewne poczucie stabilności. Rata równa składa się ze stopy procentowej oraz marży. I choć rata równa nie zmienia swojej wysokości z każdym miesiącem, to jednak zmienia się struktura jej budowy. Z upływem miesięcy wzrasta część kapitałowa, a maleje odsetkowa. Z tego powodu należy mieć świadomość, że wybierając raty równe, przez pierwsze miesiące będziemy spłacać w dużej mierze same odsetki. Zmieni się to jednak z upływem czasu.
Czym są raty malejące?
Raty malejące są mniej popularnym rozwiązaniem wśród kredytobiorców niż raty równe. Warto przyjrzeć się tej opcji i zastanowić, czy wybór klientów banków jest słuszny. Raty malejące również składają się ze stopy procentowej oraz marży. W trakcie spłacania całego kredytu część kapitałowa jest stała, a zmienia się część odsetkowa, dlatego rata maleje. W związku z tym pierwsze kilkanaście lub kilkadziesiąt rat (w zależności od kredytu) będą sporo wyższe niż w przypadku rat stałych. To właśnie jest jeden z głównych powodów, dlaczego kredytobiorcy rzadko decydują się na to rozwiązanie.
Raty równe a malejące
Główna różnica dotycząca rat równych i rat malejących bierze się z tego, że części kapitałowe i odsetkowe mają w nich różny udział. Fakt ten wpływa nie tylko na wysokość comiesięcznej płatności, ale też na ogólny koszt kredytu. Często kredytobiorcy nie są nawet świadomi, że mogą wybierać spośród różnych systemów spłaty zobowiązania.
Jednak raty malejące wcale nie gwarantują większych oszczędności i skrócenia okresu kredytowania. Kredyt z ratami równymi może być tańszą opcją. Za przykład niech posłuży nam kredyt na 400 tysięcy pln z okresem kredytowania na 30 lat w jednym ze znanych banków. Koszt odsetkowy przy ratach malejących jest wyższy. Jeżeli raty malejące zaczęłyby się od kwoty 1860 pln, a klient jest w stanie płacić stałą ratę na takim samym poziomie, to powinien wybrać ratę równą, która skróci okres kredytowania o 2 lata. W przypadku kredytów na niższe kwoty może być to nawet 4-5 lat. W ten sposób kredytobiorca zaoszczędzi sporą sumę na odsetkach. Dlatego jako doradca kredytowy na początku swojej współpracy z klientem, dowiaduję się, jak wysoką ratę chce i jest w stanie płacić. Wtedy ustalam okres kredytowania i wybieram najkorzystniejsze dla niego rozwiązanie.
Raty równe czy malejące?
Odpowiedź na pytanie: „Co wybrać, raty równe czy malejące?” nie jest prosta i jednoznaczna. Należy wziąć pod uwagę wiele czynników. Pierwszym z nich jest zdolność kredytowa klienta banku. Wybór raty równej jest rozsądniejszy dla osoby, która jest na granicy utrzymania kredytu hipotecznego. W przypadku rat malejących musisz wykazać się wyższą zdolnością kredytową przy składaniu wniosku o kredyt hipoteczny.
Drugim czynnikiem jest perspektywa wcześniejszej spłaty kredytu. Jeżeli interesuje Cię wcześniejsza spłata kredytu, to w pewnych sytuacjach korzystniejsze mogą okazać się raty malejące. Gdy zechcesz go nadpłacić, wysokość kapitału do spłaty będzie mniejsza niż w przypadku raty równej. Koniecznie jednak pamiętaj, aby sprawdzić, czy bank, w którym zaciągasz kredyt, nie pobiera prowizji za wcześniejszą spłatę.
Przy wyborze rodzaju rat ważne jest także ustalenie priorytetu. Co jest ważniejsze dla kredytobiorcy: niższa rata kredytu hipotecznego czy niższy koszt całkowity kredytu? Jeżeli ważna jest stała kwota, która nie będzie nadwyrężać miesięcznego budżetu, lepszym rozwiązaniem są raty równe. Kredytobiorca zyska też komfort psychiczny, jaki daje stała wysokość miesięcznego zobowiązania. Z kolei, jeżeli kredytobiorca ma wysoką zdolność kredytową, chce zapłacić mniej za kredyt i jest w stanie na początku spłaty uiszczać wyższą ratę, może zastanowić się nad ratami malejącymi.
Jaki rodzaj rat wybrać?
Jak widzisz, podjęcie decyzji dotyczącej rodzaju rat nie należy do łatwych zadań. Jeżeli zastanawiasz się nad kredytem, warto skorzystać z kalkulatorów, które wiele banków umieszcza na swoich stronach internetowych. Za ich pomocą możesz przeprowadzić symulację i przekonać się jak oferty rat równych i malejących wypadną podczas porównania. Bądź jednak ostrożny, ponieważ takie kalkulatory często nie uwzględniają wszystkich kosztów kredytu. Jeżeli nadal się wahasz, warto skorzystać z pomocy eksperta kredytowego. Wiedza i doświadczenie, którym dysponuje, są nieocenione przy podejmowaniu tak ważnej decyzji.
Podsumowanie
Decydując się na kredyt, należy bardzo dokładnie przemyśleć nasze wybory, także wybór rat. Warto rozważyć, jaki rodzaj będzie najlepszym rozwiązaniem w naszym przypadku. Sytuacja każdego kredytobiorcy powinna być rozważana indywidualnie. Dopiero po dokładnym przeanalizowaniu wielu czynników może się okazać, która opcja będzie bardziej opłacalna. Decyzja dotycząca rodzaju rat będzie miała długotrwały efekt, dlatego nie należy jej bagatelizować, a podjąć z rozwagą. Weź pod uwagę wady i zalety zarówno rat równych, jak i malejących. Przeanalizuj swoje możliwości, plany na przyszłość i ewentualne problemy. Może pomóc Ci w tym doradca, który spojrzy na sytuację z perspektywy specjalisty.
