Zdolność kredytowa – czym jest i od czego zależy?

Zdolność kredytowa oznacza więc zdolność do całkowitej spłaty kredytu wraz z wszelkimi kosztami dodatkowymi, zgodnie ze wskazanymi w umowie parametrami. W uproszczeniu zdolność kredytowa oznacza maksymalną kwotę, jaką bank będzie w stanie pożyczyć Ci na określonych warunkach. Od Twojej zdolności zależy zatem, czy otrzymasz pozytywną czy negatywną decyzję kredytową, a jeśli uda Ci się uzyskać kredyt hipoteczny lub inny, to w jakiej wysokości.

Od czego zależy zdolność kredytowa?

Na zdolność kredytową ma wpływ szereg czynników. Przy weryfikowaniu zdolności kredytowej banki biorą pod uwagę między innymi:

• wysokość uzyskiwanych dochodów oraz posiadany majątek;
• formę zatrudnienia lub rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej;
• okres zatrudnienia lub funkcjonowania działalności gospodarczej;
• inne zobowiązania finansowe, w tym spłacane kredyty i pożyczki, limity kredytowe, wysokość zadłużenia kart kredytowych, alimenty;
• dotychczasową historię kredytową;
• miesięczne koszty utrzymania;
• wiek, stan cywilny, sytuację rodzinną, wykształcenie, staż pracy, wykonywany zawód, liczbę osób w gospodarstwie domowym.

Maksymalna wartość kredytu, jaką możesz uzyskać, zależy przede wszystkim od wysokości uzyskiwanych dochodów oraz formy i okresu zatrudnienia. Możemy wyróżnić trzy podstawowe formy zatrudnienia – w przypadku każdej z nich miesięczny dochód jest wyliczany w nieco inny sposób. Są to:

• umowa o pracę – starając się o uzyskanie kredytu, umowa powinna trwać od co najmniej 3 miesięcy i najlepiej, by była zawarta na czas nieokreślony. Przy obliczaniu zdolności kredytowej najczęściej bierze się pod uwagę średnie wynagrodzenie z ostatnich 3 miesięcy;
• umowa zlecenie i umowa o dzieło – choć możliwe jest uzyskanie kredytu na podstawie tych typów umów, banki mają w ich przypadku bardziej rygorystyczne podejście. Najczęściej należy wykazać, że dochód z ich tytułu otrzymujesz od minimum 12 miesięcy, a umowa na dzień składania wniosku jest zawarta na co najmniej 3 miesiące do przodu. W różnych bankach mogą jednak obowiązywać inne warunki – w niektórych instytucjach wystarczający jest okres 6 miesięcy ciągłego zatrudnienia. W zależności od kosztów uzyskania przychodu, przy obliczaniu zdolności kredytowej pod uwagę brana jest wysokość wpływu na rachunek lub dochód księgowy;
• działalność gospodarcza – musi być prowadzona od co najmniej 12 miesięcy, ale w niektórych bankach minimalny okres wynosi 24 miesiące. W zależności od rodzaju rozliczenia z urzędem skarbowym, dochód netto jest wyliczany w oparciu o księgę przychodów i rozchodów (KPiR), ryczałt lub kartę podatkową.

Jak sprawdzić zdolność kredytową?

Choć ocena zdolności kredytowej zapewne kojarzy Ci się ze staraniami o kredyt na mieszkanie, banki weryfikują ją zawsze, gdy ubiegasz się o pożyczenie jakichkolwiek środków. Ma to miejsce nie tylko przy wnioskowaniu o kredyt hipoteczny, ale również kredyt na samochód, kredyt ratalny, kartę kredytową czy limit w rachunku.

Ogólna zasada jest jednak dość prosta – im wyższa kwota kredytu i większa liczba rat, tym wyższe są wymagania stawiane przez instytucje finansowe. W przypadku niższych kwot lub krótszych okresów spłaty procedura zwykle jest łatwiejsza – często bankom wystarcza zaświadczenie o zarobkach czy wyciąg z konta. Jeśli starasz się o niewielki kredyt w banku, w którym posiadasz rachunek osobisty, najczęściej nie musisz nawet dostarczać samodzielnie żadnych dokumentów. Jednak już przy staraniach o uzyskanie kredytu hipotecznego z reguły jest to konieczne, a sam proces weryfikacji zajmuje sporo czasu.

Obliczanie zdolności kredytowej to skomplikowana kalkulacja, w której pod uwagę branych jest szereg wymienionych wcześniej czynników. Możesz spróbować we własnym zakresie ocenić swoje możliwości finansowe i oszacować kwotę, jaką jesteś w stanie co miesiąc przeznaczyć na spłatę zobowiązania. Podczas obliczeń weź pod uwagę swój całkowity dochód i miesięczne wydatki na utrzymanie, okres kredytowania oraz liczbę osób w gospodarstwie domowym. W kalkulacji uwzględnij też regularne oszczędności, zapewniające bezpieczeństwo finansowe.

Pomocny może okazać się także dostępny w sieci kalkulator zdolności kredytowej. Poszczególne narzędzia mogą mieć różne mechanizmy działania – niektóre obliczają prognozowaną wysokość miesięcznych rat na podstawie wartości nieruchomości, wartości kredytu i okresu spłaty. Natomiast inny kalkulator zdolności kredytowej, w oparciu o Twoje miesięczne dochody, wydatki i sumy pozostałych zobowiązań, wskaże Ci przybliżoną maksymalną wartość kredytu, jaką możesz uzyskać. Warto jednak mieć na uwadze, że są to jedynie szacunkowe wyliczenia – jak już bowiem wiesz, Twoja zdolność kredytowa jest uzależniona od wielu czynników, nie tylko wynagrodzenia czy ponoszonych regularnie wydatków.

Jak poprawić zdolność kredytową?

Jeśli okaże się, że Twoja zdolność kredytowa jest niewystarczająca na zakup wymarzonej nieruchomości, istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc Ci ją poprawić. Zdolność kredytową możesz podnieść poprzez:

• wystąpienie o kredyt hipoteczny z pracującym małżonkiem, z którym zawarto rozdzielność majątkową;
• jeśli Twój małżonek nie pracuje i nie ma źródła dochodów – zawarcie rozdzielności majątkowej i samodzielne wnioskowanie o kredyt hipoteczny;
• wystąpienie o kredyt hipoteczny z innym członkiem rodziny, którego dochody korzystnie wpłyną na zdolność kredytową;
• wyższy wkład własny;
• dłuższy okres kredytowania – oznacza to niższe raty, a tym samym wyższą zdolność kredytową;
• jeśli posiadasz inne kredyty – złożenie wniosku o ich konsolidację lub wydłużenie okresu spłaty, co przyczyni się do obniżenia rat;
• rezygnacja z kart kredytowych i debetu na koncie;
• wskazanie w zaświadczeniu o źródle i wysokości zarobków również premii kwartalnych lub rocznych – jeśli takie otrzymujesz.

Co ważne, w ramach oceny zdolności instytucja może zweryfikować także Twoją historię kredytową w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). By zbudować dobrą historię kredytową, pamiętaj przede wszystkim o regularnym spłacaniu wszelkich zobowiązań. To najważniejszy czynnik wpływający na Twoją zdolność kredytową, na podstawie którego bank ocenia, czy i tym razem sumiennie wywiążesz się z obowiązków dłużnika.